Gà nòi, một giống gà nội địa của Việt Nam, không chỉ được chăm sóc để tham gia vào các trận chọi gà, mà còn có thịt ngon và là đặc sản được ưa chuộng.
Hôm nay nhà cái SV388 sẽ giúp bạn nhận biết gà nòi thuần chủng trong bài viết này.
Gốc gác của Gà nòi
Gà nòi, còn được gọi là gà chọi hoặc gà đá, là một giống gà chọi Việt Nam nội địa, chủ yếu nuôi để tham gia vào các trận đấu chọi gà, nằm trong nhóm gà trọc đầu. Gà nòi và gà tre thuộc giống gà nhà, trong khi gà rừng là giống gà hoang dã chỉ tham gia vào chiến đấu tự nhiên. Gà nòi mang đặc điểm cương trực, vẻ ngoại hình mạnh mẽ, oai phong, tính cách chiến đấu mạnh mẽ, cùng với những cặp cựa đẹp mắt, tạo nên một biểu tượng của gà nòi Việt Nam.
Lịch sử nuôi gà nòi đã kéo dài hàng trăm năm tại Việt Nam. Những người nuôi gà nòi quan tâm và chăm sóc chúng giống như việc chăm sóc con cái của mình. Từ việc lai tạo và lựa chọn giống, đã xuất hiện nhiều giống gà nòi nổi tiếng ở Việt Nam, được người đam mê đá gà ưa chuộng. Mỗi vùng miền tại Việt Nam đều có giống gà nòi đặc trưng.
Vùng miền Bắc có nhiều giống gà nòi nổi tiếng như gà Thổ hà (Bắc Giang), Đồ Sơn (Hải Phòng), Nghi Tàm, Nghĩa Đô, Vân Hồ (Hà Nội), và các tỉnh Bắc Ninh, Thái Nguyên, Phú Thọ, Sơn La, Đô Lương – Nghệ An cũng có những dòng gà nòi riêng.
Vùng miền Trung có nhiều lò gà nổi tiếng như gà Phan Rang (Ninh Thuận), gà Vạn Giã, Gò Dúi (Khánh Hòa), gà Sông Vệ, Sa Huỳnh (Quảng Ngãi), gà đòn ở Bình Định. Bình Định cũng có nhiều lò gà nổi danh như gà Hoài Châu, Kim Giao (Hoài Nhơn), gà Mộc Bài (Phú Phong), gà Cát Chánh (Phù Cát), gà Gò Bồi (Tuy Phước), gà Phú Tài (Quy Nhơn), và đặc biệt dòng gà Bắc Sông Kôn ở Tây Sơn (dòng gà Nguyễn Lữ lưu truyền).
Vùng miền Nam cũng có các giống gà nòi đáng chú ý như gà Chợ Lách (Bến Tre), gà Cao Lãnh (Đồng Tháp), gà Châu Đốc (An Giang) và gà Bà Điểm.
Đặc điểm của Gà nòi
Gà nọi nổi tiếng với tinh thần đáng kinh ngạc. Chúng bắt đầu khả năng chiến đấu từ khi chỉ mới 7 ngày tuổi. Khi đạt trọng lượng khoảng 1kg, chúng bắt đầu rụng lông và da chuyển sang màu đỏ.
Gà trống có thân hình lớn hơn gà mái, đôi chân cao chắc khỏe, cặp cựa sắc và dài, mào to, mình dài, cổ cao, mắt sắc, và da đỏ rực. Lông của gà trống có màu mận chín pha với màu lông đen ở cánh, đuôi, đầu, tích và dái tai màu đỏ. Trọng lượng của gà trống trưởng thành dao động từ 3 – 4 kg, còn gà mái từ 2 – 2.5 kg. Chân gà nòi có màu vàng, có đốm nâu, ngoài ra còn có màu xanh lợt hoặc trắng. Màu của cựa phải tương tự màu của chân. Da ở đầu, cổ, đùi, ức, và hông màu đỏ, da dày, trong khi lưng, nách và cánh có màu vàng hoặc trắng. Gà chọi khỏe mạnh, hào phóng, ít mắc bệnh. Mỏ gà có thể màu trắng ngà, đen, xanh lợt, và mỏ này dù ngắn nhưng rất mạnh.
Gà mái có màu lông xám hoặc màu vàng với điểm đen, mỏ và chân màu chỉ, mắt đen với vòng đỏ. Gà mái ít đẻ, nên việc tăng đàn diễn ra chậm.
Ngoài tính chất chiến đấu, gà nòi có sự đa dạng về màu lông và hình dáng thanh tú, hùng dũng, đặc biệt có cặp cựa dài và dũng mãnh. Chúng cũng rất nhanh nhẹn. Mặc dù gà mái đẻ ít, nhưng thịt của gà nòi ngon và thơm, trong khi sản lượng trứng không nhiều, chỉ từ 7-12 trứng mỗi lứa. Người nuôi gà nòi thường tập trung vào việc duy trì giống như một loài gà chọi.
Cách chọn gà nòi để chọi
Người am hiểu thường áp dụng nguyên tắc “Nhất mình, nhì chân, tam đầu, tứ đuôi” để chọn gà nòi cho các trận đấu.
- Nhất mình: Thân hình của gà phải cường tráng, đặc, nặng, đùi phải to và cân đối. Cánh to, kéo dài gần bằng đuôi, bề bản bự, không cong vào thân. Xương lưng phải đều, không quá to hoặc quá nhỏ. Không nên chọn gà có vẹo lườn, vẹo cổ, hoặc xương ghim (xương chậu bên dưới gần hậu môn) lòi ra. Những gà này không thể đá sát cựa, không đáng tin khi chiến đấu.
- Nhì chân: Dù vảy chân không còn được xem xét một cách chính xác như trước, chân gà vẫn rất quan trọng, vì nó liên quan đến khả năng chiến đấu. Một số gà có cặp chân xấu, tướng xấu, và hình dạng xấu vẫn có thể chiến thắng các gà danh tiếng. Có người nói “có tật có tài,” vì hiện nay chưa có ai biết hết bí mật của các vảy chân gà, bao gồm huyền giáp, lạc mai, khép nách, bán nguyệt, sát cang điểm, nhân tự trung tuyết, nguyệt ám chỉ, và nguyệt tà. Vảy này thường nằm ở phần chân, đôi khi không có tên riêng. Vảy phải phù hợp với tướng gà, không được rơi ra ngoài, vảy gối và móng hướng vào trong, cặp cựa và móng phải gần nhau và không được chênh lệch.
- Tam đầu: Đầu gà phải sắc bén, mỏ ngắn, mắt sâu, và da mỏng. Điều này cho thấy gà có tinh thần chiến đấu tốt. Sọ phải lớn, chứng tỏ gà đã trưởng thành và thông minh. Mồng gà không nên úp hậu, vì nó sẽ khiến gà trở nên lủi thủi ở cuối trận đấu. Một nguyên tắc quan trọng là mồng trích ăn mồng dâu, mồng dâu ăn mồng lá, mồng lá ăn mồng trích, mồng trập ăn mồng chà, và mồng chà ăn mồng lỗ, còn mồng lỗ ăn mồng trập.
- Tứ đuôi: Đuôi gà phải to và theo hình phao câu, tạo nên sự ổn định cho gà khi đấu. Nếu đuôi có gợn sóng, đó là dấu hiệu của một gà đá cựa, một loại gà yếu và dễ mắc bệnh khi nuôi. Đuôi không nên quá mập hoặc xòe ra, vì điều này sẽ làm mất thế khi gà ra đòn.
Trên đây Blog đã tổng hợp cho bạn những cách để phân biệt gà nòi thuần chủng cũng như cách để chọn một chú gà đá hay. Truy cập SV388 để tham gia đá gà mạng và đem tiền về túi nhé!